USTAWA
z dnia 21 sierpnia 1997 r.
o gospodarce nieruchomościami.
Dział I - Przepisy ogólne
Dział II
- Gospodarowanie nieruchomościami
stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz własność jednostki samorządu
terytorialnego
Rozdział 1 - Zasady ogólne
Rozdział 2 - Zasoby nieruchomości
Rozdział 3 - Sprzedaż i oddawanie
w użytkowanie wieczyste
Rozdział 4 - Przetargi na zbycie nieruchomości
Rozdział 5 - Oddawanie w trwały zarząd
Rozdział 6 - Przekazywanie nieruchomości na cele szczególne
ustawa,Rozdział 7 - Ustalanie sposobu i terminów zagospodarowania nieruchomości
gruntowych
Rozdział 8 - Ceny, opłaty i rozliczenia za nieruchomości
Dział III - Wykonywanie, ograniczanie lub pozbawianie praw do nieruchomości
Rozdział 1 - Podziały nieruchomościs
Rozdział 2 - Scalanie i podział nieruchomości
Rozdział
3 - Prawo pierwokupu nieruchomości
Rozdział
4 - Wywłaszczanie nieruchomości
Rozdział
5 - Odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości
Rozdział 6 - Zwrot wywłaszczonych nieruchomości
Rozdział 7 - Udział w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej
Dział IV - Wycena nieruchomości
Rozdział 1 -
Określanie wartości nieruchomości
Rozdział
2 - Powszechna taksacja nieruchomości
Dział V - Działalność zawodowa w dziedzinie gospodarowania nieruchomościami
Rozdział 1 - Rzeczoznawstwo majątkowe
Rozdział 2 - Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami
Rozdział 3 -
Zarządzanie nieruchomościami
Rozdział 4 - Nadawanie uprawnień i licencji zawodowych rzeczoznawcom majątkowym,
pośrednikom w obrocie nieruchomościami i zarządcom nieruchomości oraz orzekanie w
sprawach odpowiedzialności zawodowej
Dział VI - Przepisy karne
Dział VII - Przepisy przejściowe, zmiany w przepisach obowiązujących i przepisy
końcowe
Rozdział 2 - Zmiany w przepisach obowiązujących
Rozdział 3 - Przepisy końcowe
Dział IV
Wycena nieruchomości
Rozdział 1 - Określanie wartości nieruchomości
Art.149. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do wszystkich
nieruchomości, bez względu na ich rodzaj, położenie i przeznaczenie w planie
miejscowym, a także bez względu na podmiot własności, z wyłączeniem określania
wartości nieruchomości w związku z realizacją ustawy o scalaniu i wymianie gruntów.
Art.150.1. W wyniku wyceny nieruchomości dokonuje się:
1) określenia wartości rynkowej,
2) określenia wartości odtworzeniowej,
3) ustalenia wartości katastralnej,
4) określenia propozycji bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości.
2. Wartość rynkową określa się dla nieruchomości, które są lub mogą być
przedmiotem obrotu.
3. Wartość odtworzeniową określa się dla nieruchomości, które ze względu na obecne
użytkowanie lub przeznaczenie nie są lub nie mogą być przedmiotem obrotu rynkowego, a
także jeżeli wymagają tego przepisy szczególne.
4. Wartość katastralną nieruchomości ustala się dla nieruchomości, o których mowa w
przepisach o podatku od nieruchomości. Zasady i tryb ustalania tej wartości regulują
przepisy rozdziału 2 niniejszego działu.
5. Określenia wartości wymienionych w ust. 1 pkt 1 i 2 oraz w art. 161 dokonują
rzeczoznawcy majątkowi, o których mowa w przepisach rozdziału 1 działu V.
6. Propozycję bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości określają rzeczoznawcy
majątkowi na podstawie regulaminu, o którym mowa w art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 29
sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych (Dz. U. Nr 140, poz. 940, z
1998 r. Nr 107, poz. 669 oraz z 2000 r. Nr 6, poz. 70).
Art.151.1. Wartość rynkową nieruchomości stanowi jej przewidywana
cena, możliwa do uzyskania na rynku, ustalona z uwzględnieniem cen transakcyjnych
uzyskanych przy spełnieniu następujących warunków:
1) strony umowy były od siebie niezależne, nie działały w sytuacji przymusowej oraz
miały stanowczy zamiar zawarcia umowy,
2) upłynął czas niezbędny do wyeksponowania nieruchomości na rynku i do
wynegocjowania warunków umowy.
2. Wartość odtworzeniowa nieruchomości jest równa kosztom jej odtworzenia, z
uwzględnieniem stopnia zużycia.
Art.152.1. Sposoby określania wartości nieruchomości, stanowiące
podejścia do ich wyceny, są uzależnione od przyjętych rodzajów czynników
wpływających na wartość nieruchomości.
2. Wyceny nieruchomości dokonuje się przy zastosowaniu podejść: porównawczego,
dochodowego lub kosztowego, albo mieszanego, zawierającego elementy podejść
poprzednich.
Art.153.1. Podejście
porównawcze polega na określeniu wartości nieruchomości przy założeniu, że
wartość ta odpowiada cenom, jakie uzyskano za nieruchomości podobne, które były
przedmiotem obrotu rynkowego. Wartość nieruchomości koryguje się ze względu na cechy
różniące te nieruchomości i ustala z uwzględnieniem zmian poziomu cen wskutek upływu
czasu. Podejście porównawcze stosuje się, jeżeli są znane ceny nieruchomości
podobnych do nieruchomości wycenianych.
2. Podejście dochodowe polega na określaniu wartości nieruchomości przy założeniu,
że jej nabywca zapłaci za nią cenę, której wysokość uzależni od przewidywanego
dochodu, jaki uzyska z nieruchomości. Stosuje się je przy wycenie nieruchomości
przynoszących lub mogących przynosić dochód.
3. Podejście kosztowe polega na określaniu wartości nieruchomości przy założeniu,
że wartość ta odpowiada kosztom jej odtworzenia, pomniejszonym o wartość zużycia
nieruchomości. Przy podejściu tym określa się oddzielnie koszt nabycia gruntu i koszt
odtworzenia jego części składowych.
Art.154. Wyboru właściwego podejścia oraz metody i techniki szacowania
nieruchomości dokonuje rzeczoznawca majątkowy, uwzględniając w szczególności cel
wyceny, rodzaj i położenie nieruchomości, funkcję wyznaczoną dla niej w planie
miejscowym, stopień wyposażenia w urządzenia infrastruktury technicznej, stan jej
zagospodarowania oraz dostępne dane o cenach nieruchomości podobnych.
Art.155.1. Przy szacowaniu nieruchomości wykorzystuje się wszelkie
dostępne dane o nieruchomościach, zawarte w szczególności w:
1) księgach wieczystych,
2) katastrze nieruchomości,
3) ewidencji sieci uzbrojenia terenu,
4) tabelach taksacyjnych i na mapach taksacyjnych tworzonych na podstawie art. 169,
5) planach miejscowych,
6) wykazach prowadzonych przez urzędy skarbowe,
7) umowach, orzeczeniach, decyzjach i innych dokumentach, będących podstawą wpisu do
ksiąg wieczystych, rejestrów wchodzących w skład operatu katastralnego, a także do
wyciągów z operatów szacunkowych przekazywanych do katastru.
2. Wykorzystane w operacie szacunkowym dane, o których mowa w ust. 1, mogą mieć formę
wypisów i wyrysów, poświadczonych przez rzeczoznawcę majątkowego.
3. Właściwe organy oraz sądy są obowiązane udostępniać rzeczoznawcom majątkowym
dane, o których mowa w ust. 1.
Art.156. Rzeczoznawca majątkowy sporządza na piśmie opinię o
wartości nieruchomości w formie operatu szacunkowego.
Art.157. W razie istotnych rozbieżności w opiniach o wartości tej
samej nieruchomości, sporządzonych przez rzeczoznawców majątkowych, oceny
prawidłowości tych wycen dokonuje organizacja zawodowa rzeczoznawców majątkowych.
Art.158. Rzeczoznawcy majątkowi przekazują, z uwzględnieniem art. 175
ust. 3, organom prowadzącym kataster nieruchomości wyciągi z wykonanych przez siebie
operatów szacunkowych, zawierające opisy nieruchomości oraz ich wartości, w terminie 3
miesięcy od dnia ich sporządzenia.
Art.159. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowe zasady wyceny nieruchomości oraz zasady i tryb sporządzania operatu
szacunkowego.
Rozdział
2 - Powszechna taksacja nieruchomości
Art.160. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do nieruchomości,
dla których ustala się wartość katastralną.
Art.161.1. Powszechna taksacja nieruchomości ma na celu ustalanie
wartości katastralnej nieruchomości i jest przeprowadzana, na podstawie niniejszej
ustawy oraz odrębnych przepisów, przez organy prowadzące kataster nieruchomości.
2. Wartość katastralną nieruchomości ustala się na podstawie oszacowania
nieruchomości reprezentatywnych dla poszczególnych rodzajów nieruchomości na obszarze
danej gminy. Do ustalania wartości tych nieruchomości stosuje się przepisy rozdziału 1
niniejszego działu. Jeżeli nieruchomości reprezentatywne były przedmiotem obrotu,
wartość katastralną ustala się z wykorzystaniem cen transakcyjnych tych
nieruchomości.
3. Czynności szacowania nieruchomości reprezentatywnych w celu ustalenia wartości
katastralnej, a także w celu sporządzenia map taksacyjnych i tabel taksacyjnych,
wykonują rzeczoznawcy majątkowi.
Art.162.1. Wartości katastralne, ustalone w procesie powszechnej
taksacji nieruchomości, powinny uwzględniać różnice, jakie występują między
poszczególnymi nieruchomościami oraz zbliżenie do wartości rynkowej możliwe do
uzyskania przy zastosowaniu zasad przyjętych dla masowej wyceny.
2. Wartości katastralne wykorzystuje się do ustalania podstawy opodatkowania podatkiem
od nieruchomości, a także w zakresie określonym niniejszą ustawą albo przepisami
odrębnych ustaw, przy określaniu wartości nieruchomości stanowiących własność
Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego, albo przy wykonywaniu
czynności urzędowych, do których wykonania niezbędne jest określenie wartości
nieruchomości.
Art.163.1. Powszechną taksację nieruchomości przeprowadza się
okresowo. Termin rozpoczęcia oraz zakończenia powszechnej taksacji nieruchomości, a
także źródła jej finansowania, określi odrębna ustawa.
2. W okresach rocznych dzielących przeprowadzanie kolejnych powszechnych taksacji
nieruchomości ustalone w wyniku poprzedniej powszechnej taksacji wartości katastralne
przeszacowuje się, stosując wskaźniki cen nieruchomości, o których mowa w art. 5.
3. Rada gminy może podjąć uchwałę o przeprowadzeniu na koszt gminy powszechnej
taksacji nieruchomości w okresie między terminami ustalonymi w ustawie, o której mowa w
ust. 1, jednak nie częściej niż co 3 lata.
Art.164.1. Podstawą do ustalenia wartości katastralnej poszczególnych
nieruchomości są mapy taksacyjne i tabele taksacyjne.
2. Wartość katastralną nieruchomości ustala się dla całych nieruchomości lub ich
części, jeżeli zostały wyodrębnione jako przedmioty opodatkowania w przepisach o
podatku od nieruchomości.
3. Jeżeli nieruchomość jest położona na obszarze więcej niż jednej gminy, wartość
katastralną ustala się odrębnie dla każdej części nieruchomości położonej w
każdej z tych gmin.
4. Jeżeli zachodzi potrzeba zastosowania kilku podejść w celu ustalenia wartości
katastralnej tej samej nieruchomości, wartość tę ustala się odrębnie dla każdej
części nieruchomości, dla której zastosowano odrębne podejście.
Art.165. Wartość katastralną nieruchomości gruntowej stanowi
wartość katastralna gruntu oraz wartość katastralna jego części składowych.
Art.166.1. W celu ustalenia wartości katastralnej gruntu określa się
dla stref wyodrębnionych, ze względu na podobne czynniki wpływające na wartość
rynkową, jednostkowe wartości powierzchni gruntów położonych w tych strefach.
2. Jednostkowe wartości powierzchni gruntów w wyodrębnionych strefach przedstawia się
na mapach taksacyjnych.
3. Wartość katastralną gruntu ustala się jako iloczyn powierzchni wykazanej w
katastrze nieruchomości oraz wartości jednostkowej wykazanej na mapie taksacyjnej.
Art.167.1. W celu ustalenia wartości katastralnej części składowych
gruntu określa się jednostkowe wartości powierzchni tych części składowych w
grupach, uwzględniając ich położenie oraz różnice, jakie między nimi występują.
2. Jednostkowe wartości powierzchni części składowych gruntu w wyodrębnionych grupach
wykazuje się w tabelach taksacyjnych.
3. Wartość katastralną części składowych gruntu ustala się jako sumę wartości
katastralnej poszczególnych obiektów składających się na te części. Wartość
katastralną poszczególnych obiektów ustala się jako iloczyn ich powierzchni wykazanej
w katastrze nieruchomości oraz wartości jednostkowej wykazanej w tabelach taksacyjnych.
4. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do budynków oraz lokali stanowiących
odrębny przedmiot własności.
Art.168. Przepisy art. 166 i 167 stosuje się również w razie
konieczności ponownego ustalenia wartości katastralnej po przeprowadzeniu powszechnej
taksacji nieruchomości.
Art.169.1. Mapy taksacyjne i tabele taksacyjne sporządza organ
prowadzący kataster nieruchomości na podstawie oszacowania nieruchomości
reprezentatywnych, wykonanego przez rzeczoznawców majątkowych.
2. Organ prowadzący kataster nieruchomości, w porozumieniu z zarządem właściwej
gminy, wykłada mapy taksacyjne i tabele taksacyjne do publicznego wglądu na okres co
najmniej 21 dni. Informację o wyłożeniu ogłasza się w formie obwieszczenia oraz w
miejscowej prasie, a także w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości,
określając miejsce i termin wyłożenia wraz z pouczeniem o możliwości zgłaszania
zarzutów.
3. Każdy, czyjego interesu prawnego dotyczą ustalenia wynikające z map i tabel
taksacyjnych, może w okresie wyłożenia zgłaszać do nich zarzuty.
4. Organ prowadzący kataster nieruchomości rozpatruje zgłoszone zarzuty i przedstawia
je radzie gminy właściwej dla miejsca położenia nieruchomości, wraz z propozycją
rozstrzygnięcia, dołączając mapy i tabele taksacyjne. Rada gminy podejmuje uchwałę w
sprawie nadania mocy urzędowej mapom taksacyjnym i tabelom taksacyjnym, w której
rozstrzyga również o sposobie załatwienia zgłoszonych zarzutów.
5. Stronie niezadowolonej ze sposobu załatwienia zgłoszonych zarzutów przysługuje
skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
6. Uchwała rady gminy w sprawie nadania mocy urzędowej mapom taksacyjnym i tabelom
taksacyjnym podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
Art.170.1. Organ prowadzący kataster orzeka, w drodze decyzji, o
ustaleniu wartości katastralnej nieruchomości i jej wpisie w katastrze nieruchomości.
2. Decyzja, o której mowa w ust. 1, podlega natychmiastowemu wykonaniu.
3. Wartości katastralne nieruchomości ustalone na podstawie obowiązujących map i tabel
taksacyjnych, wpisane w katastrze nieruchomości, uzyskują z datą ich wpisu moc danych
urzędowych.
4. Wartości, o których mowa w ust. 3, mogą być aktualizowane na wniosek właściciela
lub użytkownika wieczystego oraz innej osoby, na której ciąży obowiązek podatkowy, a
także z urzędu, na podstawie indywidualnego oszacowania nieruchomości. Przepisy ust. 1
i 2 stosuje się odpowiednio.
Art.171.1. Osoby, o których mowa w art. 170 ust. 4, są obowiązane
dostarczyć organowi prowadzącemu kataster nieruchomości dokumenty i informacje
dotyczące tej nieruchomości, niezbędne do przeprowadzenia powszechnej taksacji
nieruchomości.
2. W razie niedostarczenia dokumentów i informacji, o których mowa w ust. 1, organ
prowadzący kataster nieruchomości, po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego,
ustala wartość katastralną tej nieruchomości na podstawie dostępnych dokumentów i
informacji.
Art.172.1. Naczelny organ administracji państwowej, właściwy w
sprawach katastru nieruchomości, przeprowadza co roku na wybranych obszarach kontrolę
powszechnej taksacji nieruchomości.
2. Wyniki kontroli, o której mowa w ust. 1, mogą stanowić podstawę do przeprowadzenia
kolejnej powszechnej taksacji nieruchomości na wybranych obszarach.
Art.173. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowe zasady i tryb przeprowadzania powszechnej taksacji nieruchomości i jej
kontroli oraz rodzaje i wzory dokumentów stosowanych przy przeprowadzaniu taksacji.
Dział V
Działalność zawodowa w dziedzinie gospodarowania nieruchomościami
Rozdział 1 - Rzeczoznawstwo majątkowe
Art.174.1. Rzeczoznawstwo majątkowe jest działalnością zawodową
wykonywaną przez rzeczoznawców na zasadach określonych w niniejszej ustawie.
2. Rzeczoznawcą majątkowym jest osoba fizyczna posiadająca uprawnienia zawodowe w
zakresie szacowania nieruchomości, nadane w trybie przepisów rozdziału 4 niniejszego
działu.
3. Rzeczoznawca majątkowy ma prawo szacowania nieruchomości, a także maszyn i
urządzeń trwale związanych z gruntem.
4. Z zastrzeżeniem art. 230 ust. 2, osoby powoływane lub ustanawiane i wpisywane na
listę biegłych sądowych z zakresu szacowania nieruchomości powinny posiadać
uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości, nadane w trybie rozdziału 4
niniejszego działu.
5. Rzeczoznawca majątkowy nie może odmówić pełnienia funkcji biegłego sądowego.
6. Przedsiębiorcy mogą prowadzić działalność w zakresie szacowania nieruchomości,
jeżeli czynności z tego zakresu będą wykonywane przez rzeczoznawców majątkowych.
Art.175.1. Rzeczoznawca majątkowy jest zobowiązany do wykonywania
czynności szacowania nieruchomości zgodnie z zasadami wynikającymi z przepisów prawa i
standardami zawodowymi, ze szczególną starannością właściwą dla zawodowego
charakteru tych czynności oraz z zasadami etyki zawodowej, kierując się zasadą
bezstronności w wycenie nieruchomości.
2. Rzeczoznawca majątkowy jest zobowiązany do stałego doskonalenia kwalifikacji
zawodowych.
3. Rzeczoznawca majątkowy jest obowiązany wykorzystywać udostępnione dane, o których
mowa w art. 155, z zachowaniem zasady poufności. W szczególności nie może przekazywać
osobom trzecim informacji uzyskanych w toku wykonywania czynności szacowania
nieruchomości, chyba że przepisy ustawy lub przepisy odrębnych ustaw stanowią inaczej.
4. Rzeczoznawca majątkowy podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności
cywilnej za szkody, które mogą wyniknąć w związku z wykonywaniem czynności w
zakresie szacowania nieruchomości, o których mowa w art. 174 ust. 3, oraz wyceny
nieruchomości. Przepis ten stosuje się odpowiednio do przedsiębiorcy, o którym mowa w
art. 174 ust. 6.
Art.176. Rzeczoznawca majątkowy podlega wyłączeniu od udziału w
szacowaniu nieruchomości, jeżeli zachodzą przesłanki wymienione w art. 24 Kodeksu
postępowania administracyjnego.
Art.177.1. Uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości
nadaje się osobie, która:
1) posiada pełną zdolność do czynności prawnych,
2) nie była karana za przestępstwa przeciwko mieniu, dokumentom, za przestępstwa
gospodarcze, za fałszowanie pieniędzy, papierów wartościowych, znaków urzędowych, za
przestępstwa skarbowe oraz za inne przestępstwa mające znaczenie ze względu na
wykonywany zawód,
3) posiada wyższe wykształcenie,
4) ukończyła studia podyplomowe w zakresie wyceny nieruchomości,
5) odbyła praktykę zawodową w zakresie wyceny nieruchomości,
6) przeszła z wynikiem pozytywnym postępowanie kwalifikacyjne, w tym złożyła egzamin
dający uprawnienia w zakresie szacowania nieruchomości.
2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, nie dotyczy osoby, która ukończyła studia
wyższe o specjalności związanej z gospodarką nieruchomościami.
3. Osoba nie posiadająca obywatelstwa polskiego może otrzymać uprawnienia zawodowe w
zakresie szacowania nieruchomości po spełnieniu warunków wymienionych w ust. 1 oraz po
wykazaniu się biegłą znajomością języka polskiego.
Art.178.1. Rzeczoznawca majątkowy nie wypełniający obowiązków, o
których mowa w art. 175, podlega odpowiedzialności zawodowej.
2. Wobec rzeczoznawcy majątkowego mogą być orzeczone, z tytułu odpowiedzialności
zawodowej, następujące kary dyscyplinarne:
1) upomnienie,
2) nagana z wpisem do centralnego rejestru rzeczoznawców majątkowych,
3) zawieszenie wykonywania uprawnień zawodowych na okres od 6 miesięcy do 1 roku,
4) zawieszenie wykonywania uprawnień zawodowych do czasu ponownego złożenia egzaminu z
wynikiem pozytywnym,
5) pozbawienie uprawnień zawodowych z możliwością ubiegania się o ponowne ich nadanie
po upływie 3 lat od dnia ich pozbawienia.
3. Pozbawienie uprawnień zawodowych następuje również w przypadku utraty zdolności do
czynności prawnych oraz skazania za przestępstwa, o których mowa w art. 177 ust. 1 pkt
2.
4. Zawieszenie wykonywania lub pozbawienie uprawnień zawodowych może także nastąpić w
razie niewykonywania czynności z zakresu szacowania nieruchomości przez okres dłuższy
niż 5 lat od ostatniej czynności zawodowej.
Rozdział
2 - Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami
Art.179.1. Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami jest
działalnością zawodową wykonywaną przez pośredników na zasadach określonych w
niniejszej ustawie.
2. Pośrednikiem w obrocie nieruchomościami jest osoba fizyczna posiadająca licencję
zawodową nadaną w trybie przepisów rozdziału 4 niniejszego działu oraz, z
zastrzeżeniem art. 232 ust. 3, osoba fizyczna prowadząca bez posiadania licencji
zawodowej działalność zawodową w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami.
3. Przedsiębiorcy mogą prowadzić działalność w zakresie pośrednictwa w obrocie
nieruchomościami, jeżeli pośrednictwo będzie wykonywane przez pośredników w obrocie
nieruchomościami, o których mowa w ust. 2.
Art.180.1. Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami polega na zawodowym
wykonywaniu czynności zmierzających do zawarcia umów:
1) nabycia lub zbycia praw do nieruchomości,
2) nabycia lub zbycia własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego,
spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego lub prawa do domu jednorodzinnego w
spółdzielni mieszkaniowej,
3) najmu lub dzierżawy nieruchomości.
2. Pośrednik wykonuje czynności, o których mowa w ust. 1, osobiście lub przy pomocy
innych osób działających pod jego nadzorem, ponosząc za ich czynności
odpowiedzialność zawodową określoną w ustawie.
3. Zakres czynności pośrednictwa w obrocie nieruchomościami określa umowa
pośrednictwa. Umowa wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności.
4. Przez umowę pośrednictwa pośrednik lub przedsiębiorca, o którym mowa w art. 179
ust. 3, zobowiązuje się do dokonywania dla zamawiającego czynności zmierzających do
zawarcia umów wymienionych w ust. 1, a zamawiający zobowiązuje się do zapłaty
pośrednikowi lub przedsiębiorcy wynagrodzenia.
5. Sposób ustalenia lub wysokość wynagrodzenia za czynności pośrednictwa w obrocie
nieruchomościami określa umowa pośrednictwa. W razie nieokreślenia wynagrodzenia w
umowie, przysługuje wynagrodzenie zwyczajowo przyjęte w danych stosunkach.
6. Czynności pośrednictwa w obrocie nieruchomościami mogą być wykonywane w stosunku
do wszelkich nieruchomości, a także na rzecz wszystkich osób fizycznych i prawnych oraz
jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej.
Art.181.1.Przy wykonywaniu działalności zawodowej pośrednik jest
obowiązany stosować przepisy prawa i standardy zawodowe, kierować się zasadami etyki
zawodowej, a czynności pośrednictwa wykonywać ze szczególną starannością
właściwą dla ich zawodowego charakteru. Jest on także zobowiązany do kierowania się
zasadą ochrony interesu osób, na których rzecz wykonuje te czynności.
2. Pośrednik w obrocie nieruchomościami jest zobowiązany do stałego doskonalenia
kwalifikacji zawodowych.
3. Pośrednik w obrocie nieruchomościami podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu od
odpowiedzialności cywilnej za szkody, które mogą wyniknąć w związku z wykonywaniem
czynności pośrednictwa, o których mowa w art. 180 ust. 1. Jeżeli pośrednik wykonuje
czynności pośrednictwa przy pomocy innych osób, działających pod jego nadzorem,
podlega ubezpieczeniu również od odpowiedzialności za szkody, które mogą wyniknąć z
działania tych osób. W umowie pośrednictwa pośrednik składa oświadczenie o
posiadanym ubezpieczeniu. Przepis ten stosuje się odpowiednio do przedsiębiorcy, o
którym mowa w art. 179 ust. 3.
Art.182.1. Osoba fizyczna może złożyć wniosek o nadanie licencji
zawodowej pośrednika w obrocie nieruchomościami. Licencję zawodową nadaje się osobie,
która:
1) posiada pełną zdolność do czynności prawnych,
2) nie była karana za przestępstwa przeciwko mieniu, dokumentom, za przestępstwa
gospodarcze, za fałszowanie pieniędzy, papierów wartościowych, znaków urzędowych, za
przestępstwa skarbowe oraz za inne przestępstwa mające znaczenie ze względu na
wykonywany zawód,
3) posiada co najmniej średnie wykształcenie,
4) ukończyła kurs kwalifikacyjny,
5) odbyła praktykę zawodową w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami,
6) przeszła z wynikiem pozytywnym postępowanie kwalifikacyjne, w tym złożyła egzamin
uprawniający do otrzymania licencji zawodowej w zakresie pośrednictwa w obrocie
nieruchomościami.
2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, nie dotyczy osoby, która ukończyła studia
wyższe o specjalności związanej z gospodarką nieruchomościami.
3. Osoba nie posiadająca obywatelstwa polskiego może otrzymać licencję zawodową
pośrednika w obrocie nieruchomościami po spełnieniu warunków wymienionych w ust. 1
oraz po wykazaniu się biegłą znajomością języka polskiego.
Art.183.1. Pośrednik licencjonowany nie wypełniający obowiązków, o
których mowa w art. 181, podlega odpowiedzialności zawodowej.
2. Wobec pośrednika licencjonowanego mogą być orzeczone, z tytułu odpowiedzialności
zawodowej, następujące kary dyscyplinarne:
1) upomnienie,
2) nagana z wpisem do centralnego rejestru pośredników,
3) zawieszenie licencji zawodowej na okres od 6 miesięcy do roku,
4) zawieszenie licencji zawodowej do czasu ponownego zdania egzaminu z wynikiem
pozytywnym,
5) pozbawienie licencji zawodowej z możliwością ubiegania się o ponowne jej nadanie po
upływie 3 lat od dnia pozbawienia.
3. Pozbawienie licencji zawodowej następuje również w przypadku utraty zdolności do
czynności prawnych oraz skazania za przestępstwa, o których mowa w art. 182 ust. 1 pkt
2.
4. Zawieszenie lub pozbawienie licencji zawodowej może także nastąpić w wypadku
niewykonywania usług pośrednictwa w obrocie nieruchomościami przez okres dłuższy niż
5 lat od ostatniej czynności zawodowej.
Art.183a. Czynności pośrednictwa w obrocie nieruchomościami
stanowiącymi zasoby, o których mowa w art. 20, mogą być wykonywane wyłącznie przez
pośredników licencjonowanych albo przez przedsiębiorców, jeżeli czynności
pośrednictwa będą wykonywane przez takich pośredników.
Rozdział
3 - Zarządzanie nieruchomościami
Art.184.1. Zarządzanie
nieruchomościami jest działalnością zawodową wykonywaną przez zarządców na
zasadach określonych w niniejszej ustawie.
2. Zarządcą nieruchomości jest osoba fizyczna posiadająca licencję zawodową nadaną
w trybie przepisów rozdziału 4 niniejszego działu oraz, z zastrzeżeniem art. 232 ust.
3, osoba fizyczna prowadząca bez posiadania licencji zawodowej działalność zawodową w
zakresie zarządzania nieruchomościami.
3. Przedsiębiorcy mogą prowadzić działalność w zakresie zarządzania
nieruchomościami, jeżeli zarządzanie będzie wykonywane przez zarządców
nieruchomości, o których mowa w ust. 2.
Art.185.1. Zarządzanie nieruchomością, w rozumieniu niniejszej ustawy,
polega na podejmowaniu wszelkich decyzji i dokonywaniu wszelkich czynności zmierzających
do utrzymywania nieruchomości w stanie nie pogorszonym zgodnie z jej przeznaczeniem, jak
również do uzasadnionego inwestowania w tę nieruchomość.
2. Zarządca nieruchomości lub przedsiębiorca, o którym mowa w art. 184 ust. 3, działa
na podstawie umowy o zarządzanie nieruchomością zawartej z jej właścicielem,
wspólnotą mieszkaniową albo inną osobą lub jednostką organizacyjną, której
przysługuje prawo do nieruchomości, ze skutkiem prawnym bezpośrednio dla tej osoby lub
jednostki organizacyjnej. Umowa wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności.
3. Zakres uprawnień i obowiązków zarządcy wynika z przepisów ustawy, z przepisów
odrębnych ustaw oraz z umowy o zarządzanie nieruchomością.
4. Sposób ustalenia lub wysokość wynagrodzenia za zarządzanie nieruchomością
określa umowa o zarządzanie nieruchomością.
5. Zarządca nieruchomości lub przedsiębiorca, o którym mowa w art. 184 ust. 3, nie
może czerpać korzyści z zarządzania nieruchomością oprócz pobierania wynagrodzenia,
chyba że umowa o zarządzanie stanowi inaczej.
Art.186.1. Przy wykonywaniu działalności zawodowej zarządca jest
zobowiązany stosować przepisy prawa i standardy zawodowe, kierować się zasadami etyki
zawodowej, a czynności zarządzania wykonywać ze szczególną starannością,
właściwą dla ich zawodowego charakteru. Jest on także zobowiązany do kierowania się
zasadą ochrony interesu osób, na których rzecz wykonuje te czynności.
2. Zarządca nieruchomości jest zobowiązany do stałego doskonalenia kwalifikacji
zawodowych.
3. Zarządca nieruchomości podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności
cywilnej za szkody, które mogą wyniknąć w związku z wykonywaniem czynności
zarządzania, o których mowa w art. 185 ust. 1. W umowie o zarządzanie nieruchomością
zarządca składa oświadczenie o posiadanym ubezpieczeniu. Przepis ten stosuje się
odpowiednio do przedsiębiorcy, o którym mowa w art. 184 ust. 3.
Art.187.1. Osoba fizyczna może złożyć wniosek o nadanie licencji
zawodowej zarządcy nieruchomości. Licencję zawodową nadaje się osobie, która:
1) posiada pełną zdolność do czynności prawnych,
2) nie była karana za przestępstwa przeciwko mieniu, dokumentom, za przestępstwa
gospodarcze, za fałszowanie pieniędzy, papierów wartościowych, znaków urzędowych, za
przestępstwa skarbowe oraz za inne przestępstwa mające znaczenie ze względu na
wykonywany zawód,
3) posiada co najmniej średnie wykształcenie,
4) ukończyła kurs kwalifikacyjny,
5) odbyła praktykę zawodową w zakresie zarządzania nieruchomościami,
6) przeszła z wynikiem pozytywnym postępowanie kwalifikacyjne, w tym złożyła egzamin
uprawniający do otrzymania licencji zawodowej w zakresie zarządzania nieruchomościami.
2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, nie dotyczy osoby, która ukończyła studia
wyższe o specjalności związanej z gospodarką nieruchomościami.
3. Osoba nie posiadająca obywatelstwa polskiego może otrzymać licencję zawodową
zarządcy nieruchomości po spełnieniu warunków wymienionych w ust. 1 oraz po wykazaniu
się biegłą znajomością języka polskiego.
Art.188.1. Zarządca licencjonowany nie wypełniający obowiązków, o
których mowa w art. 186, podlega odpowiedzialności zawodowej.
2. Wobec zarządcy licencjonowanego mogą być orzeczone z tytułu odpowiedzialności
zawodowej następujące kary dyscyplinarne:
1) upomnienie,
2) nagana z wpisem do centralnego rejestru zarządców,
3) zawieszenie licencji zawodowej na okres od 6 miesięcy do roku,
4) zawieszenie licencji zawodowej do czasu ponownego zdania egzaminu z wynikiem
pozytywnym,
5) pozbawienie licencji zawodowej z możliwością ubiegania się o ponowne jej nadanie po
upływie 3 lat od dnia pozbawienia.
3. Pozbawienie licencji zawodowej następuje również w przypadku utraty zdolności do
czynności prawnych oraz skazania za przestępstwa, o których mowa w art. 187 ust. 1 pkt
2.
4. Zawieszenie lub pozbawienie licencji zawodowej może także nastąpić w razie
niewykonywania usług zarządzania nieruchomościami przez okres dłuższy niż 5 lat od
ostatniej czynności zawodowej.
Art.189.1. Nieruchomości stanowiące zasoby, o których mowa w art. 20,
mogą być zarządzane wyłącznie przez zarządców licencjonowanych albo przez
przedsiębiorców zatrudniających takich zarządców do wykonywania czynności
zarządzania.
2. Wyłonienie zarządcy lub przedsiębiorcy, o których mowa w ust. 1, następuje na
podstawie przepisów ustawy z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych (Dz. U.
z 1998 r. Nr 119, poz. 773, z 1999 r. Nr 45, poz. 437 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136).
Art.190. Przepisów art. 189 nie stosuje się do gospodarowania
nieruchomościami przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa, Wojskową Agencję
Mieszkaniową, Agencję Mienia Wojskowego oraz Agencję Budowy i Eksploatacji Autostrad, a
także do zarządzania nieruchomościami bezpośrednio przez właścicieli lub
użytkowników wieczystych nieruchomości.
Rozdział
4 - Nadawanie uprawnień i licencji zawodowych rzeczoznawcom majątkowym, pośrednikom
w obrocie nieruchomościami i zarządcom nieruchomości oraz orzekanie w sprawach
odpowiedzialności zawodowej
Art.191.1. Prezes Urzędu
Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast nadaje uprawnienia i licencje zawodowe, o których mowa w
rozdziałach 1-3 niniejszego działu, na podstawie postępowania kwalifikacyjnego
zakończonego wynikiem pozytywnym.
2. Uprawnienia i licencje zawodowe nadaje się każdemu, kto przeszedł z wynikiem
pozytywnym postępowanie kwalifikacyjne.
3. Postępowanie kwalifikacyjne przeprowadza Państwowa Komisja Kwalifikacyjna.
4. Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast powołuje w drodze zarządzenia
Państwową Komisję Kwalifikacyjną z udziałem osób wskazanych przez Ministra
Sprawiedliwości oraz organizacje zawodowe rzeczoznawców majątkowych, pośredników w
obrocie nieruchomościami i zarządców nieruchomości.
5. Postępowanie kwalifikacyjne przeprowadza się na koszt osób ubiegających się o
nadanie uprawnień i licencji zawodowych.
Art.192. Nadanie uprawnień zawodowych w zakresie szacowania
nieruchomości, a także licencji zawodowych pośrednika w obrocie nieruchomościami oraz
zarządcy nieruchomości stwierdza się świadectwem. Odmowa nadania uprawnień i licencji
zawodowych następuje w drodze decyzji.
Art.193.1. Osoby, którym nadano uprawnienia i licencje zawodowe,
podlegają wpisowi odpowiednio do centralnych rejestrów: rzeczoznawców majątkowych,
pośredników w obrocie nieruchomościami oraz zarządców nieruchomości. Z dniem wpisu
do właściwego rejestru osoby te uzyskują prawo wykonywania działalności zawodowej
odpowiednio jako rzeczoznawcy majątkowi, licencjonowani pośrednicy w obrocie
nieruchomościami lub licencjonowani zarządcy nieruchomości.
2. Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast prowadzi centralne rejestry, o których
mowa w ust. 1. Rejestry podlegają ogłoszeniu w dzienniku urzędowym Prezesa Urzędu
Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast.
3. Wojewodowie ogłaszają w wojewódzkich dziennikach urzędowych wyciągi z centralnych
rejestrów dotyczące osób zamieszkałych w tych województwach.
Art.194.1. Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast orzeka w drodze
decyzji o zastosowaniu kar dyscyplinarnych, o których mowa w art. 178 ust. 2, art. 183
ust. 2 oraz art. 188 ust. 2, na podstawie wyników postępowania wyjaśniającego, a
także podejmuje decyzje w sprawach określonych w art. 178 ust. 3 i 4, art. 183 ust. 3 i
4 oraz w art. 188 ust. 3 i 4. Na decyzję przysługuje skarga do Naczelnego Sądu
Administracyjnego. Do postępowania w tym zakresie stosuje się przepisy Kodeksu
postępowania administracyjnego.
2. Postępowanie wyjaśniające przeprowadza Komisja Odpowiedzialności Zawodowej.
3. Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast powołuje, w drodze zarządzenia,
Komisję Odpowiedzialności Zawodowej z udziałem osób wskazanych przez organizacje
zawodowe rzeczoznawców majątkowych, pośredników w obrocie nieruchomościami oraz
zarządców nieruchomości.
Art.195.1. Postępowanie wyjaśniające wymienione w art. 194 odbywa się
z udziałem osoby, w stosunku do której toczy się postępowanie. Nie usprawiedliwione
niestawiennictwo nie wstrzymuje postępowania.
2. Osoba, o której mowa w ust. 1, może ustanowić obrońcę również spośród
rzeczoznawców majątkowych, pośredników w obrocie nieruchomościami oraz zarządców
nieruchomości.
Art.196. Programy studiów podyplomowych oraz kursów specjalistycznych,
o których mowa w art. 177 ust. 1 pkt 4, art. 182 ust. 1 pkt 4 oraz art. 187 ust. 1 pkt 4,
podlegają uzgodnieniu z Prezesem Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast.
Art.197. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa:
1) sposób i warunki odbywania praktyki zawodowej oraz tryb i sposób doskonalenia
kwalifikacji rzeczoznawców majątkowych, pośredników w obrocie nieruchomościami oraz
zarządców nieruchomości,
2) szczegółowe zasady i tryb działania Państwowej Komisji Kwalifikacyjnej oraz jej
organizację, przeprowadzania postępowania kwalifikacyjnego i ustalania jego kosztów,
nadawania uprawnień i licencji zawodowych, wzory świadectw tych uprawnień i licencji
oraz sposób prowadzenia i zakres danych centralnych rejestrów rzeczoznawców
majątkowych, pośredników w obrocie nieruchomościami oraz zarządców nieruchomości,
3) szczegółowe zasady i tryb działania Komisji Odpowiedzialności Zawodowej oraz jej
organizację, przeprowadzania postępowania z tytułu odpowiedzialności zawodowej oraz
stosowania kar dyscyplinarnych z tego tytułu.
Dział VI - Przepisy karne
Art.198. Kto prowadzi
działalność zawodową w zakresie rzeczoznawstwa majątkowego bez uprawnień lub w
zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami oraz zarządzania nieruchomościami bez
licencji, podlega grzywnie do 5.000 zł.
Dział VII
Przepisy przejściowe, zmiany w przepisach obowiązujących i przepisy
końcowe
Rozdział 1 - Przepisy przejściowe
Art.199.1. Nieruchomości
nabyte przez państwowe osoby prawne po wejściu w życie ustawy z dnia 31 stycznia 1989
r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 3, poz. 11), to jest po dniu 1 lutego 1989
r., stanowią od daty nabycia własność tych osób.
2. Zarząd nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa oraz własność
gminy, sprawowany w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy przez jednostki
organizacyjne, przekształca się z tym dniem w trwały zarząd tych nieruchomości.
Art.200.1. W sprawach stwierdzenia nabycia, z mocy prawa, na podstawie
ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu
nieruchomości (Dz. U. Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 83, poz. 373, z 1992 r. Nr 91, poz.
455, z 1994 r. Nr 51, poz. 201, Nr 80, poz. 369, Nr 84, poz. 384 i Nr 123, poz. 601, z
1996 r. Nr 5, poz. 33 oraz z 1997 r. Nr 106, poz. 675), z dniem 5 grudnia 1990 r. prawa
użytkowania wieczystego gruntów oraz własności budynków, innych urządzeń i lokali
przez państwowe i komunalne osoby prawne oraz Bank Gospodarki Żywnościowej, które
posiadały w tym dniu grunty w zarządzie, nie zakończonych przed dniem wejścia w życie
niniejszej ustawy, stosuje się następujące zasady:
1) nabycie własności budynków, innych urządzeń i lokali następuje odpłatnie,
jeżeli obiekty te nie były wybudowane lub nabyte ze środków własnych tych osób lub
ich poprzedników prawnych,
2) nabycie prawa użytkowania wieczystego oraz własności stwierdza w drodze decyzji
wojewoda - w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub
zarząd gminy - w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność gminy,
3) w decyzji, o której mowa w pkt 2, ustala się warunki użytkowania wieczystego, z
zachowaniem zasad określonych w art. 62 ustawy i w art. 236 Kodeksu cywilnego, oraz
kwotę należną za nabycie własności, a także sposób zabezpieczenia wierzytelności
określony w ust. 2,
4) na poczet ceny nabycia własności, o której mowa w pkt 3, zalicza się zwaloryzowane
opłaty poniesione z tytułu zarządu budynków, innych urządzeń i lokali; przy nabyciu
użytkowania wieczystego nie pobiera się pierwszej opłaty.
2. Wierzytelności z tytułu nabycia własności budynków, innych urządzeń i lokali
przez osoby, o których mowa w ust. 1, podlegają zabezpieczeniu hipotecznemu na
użytkowaniu wieczystym gruntów lub wyodrębnionych częściach tych gruntów, które te
osoby nabyły. Hipoteka powstaje z dniem wpisu do księgi wieczystej. Wpis hipoteki
następuje po bezskutecznym upływie terminu na zaspokojenie wierzytelności, wyznaczonego
w decyzji, o której mowa w ust. 1 pkt 2. Przy zabezpieczeniu hipotecznym stosuje się
odpowiednio przepisy o księgach wieczystych i hipotece, z zastrzeżeniem następujących
zasad:
1) podstawą wpisu hipoteki jest decyzja, o której mowa w ust. 1 pkt 2,
2) wierzytelności zabezpieczone hipotecznie podlegają w chwili zapłaty waloryzacji
według zasad obowiązujących przy zwrocie wywłaszczonych nieruchomości i nie
podlegają oprocentowaniu,
3) w razie sprzedaży, wynajęcia, wydzierżawienia albo innego odpłatnego udostępnienia
nieruchomości lub ich części, na których dokonano zabezpieczenia hipotecznego
wierzytelności, wierzytelność staje się natychmiast wymagalna w części równej
korzyściom uzyskanym z tego tytułu; za korzyści te uważa się przychody pomniejszone o
koszty związane z zawarciem umowy,
4) w razie ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego, udział w użytkowaniu
wieczystym gruntów oraz udział we współwłasności części wspólnych budynku
związane z prawem własności tego lokalu są wolne od hipoteki,
5) jeżeli właściwy organ, o którym mowa w art. 16, nie wyrazi zgody na zrzeczenie się
własności nieruchomości, może być ona zbyta za cenę niższą niż zabezpieczona na
niej wierzytelność; kwotę uzyskaną ze zbycia nieruchomości uznaje się za
zaspokojenie wierzytelności, a hipoteka podlega wykreśleniu; zasady te stosuje się
odpowiednio w razie zbycia wyodrębnionej lub ułamkowej części nieruchomości.
3. Wierzytelności z tytułu nabycia własności budynków, innych urządzeń i lokali
wygasają z chwilą:
1) przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w spółkę z wyłącznym udziałem
Skarbu Państwa lub przekształcenia przedsiębiorstwa komunalnego w jednoosobową
spółkę gminy,
2) wydania zarządzenia o prywatyzacji bezpośredniej na podstawie ustawy z dnia 30
sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (Dz. U. Nr
118, poz. 561 i Nr 156, poz. 575, z 1997 r. Nr 32, poz. 184, Nr 98, poz. 603 i Nr 106,
poz. 673, Nr 121, poz. 770, Nr 137, poz. 926, Nr 141, poz. 945, z 1998 r. Nr 106, poz.
668, z 1999 r. Nr 40, poz. 400, Nr 101, poz. 1178 oraz z 2000 r. Nr 15, poz. 180, Nr 26
poz. 306 i Nr 31, poz. 383).
4. Nabycie własności oraz prawa użytkowania wieczystego, o którym mowa w ust. 1 i 2,
nie może naruszać praw osób trzecich.
Art.201.1. Przepisy art. 200 stosuje się odpowiednio do utworzonych z
dniem 1 maja 1991 r., 1 lipca 1991 r. oraz z dniem 1 stycznia 1992 r. na podstawie
zarządzeń Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej przedsiębiorstw państwowych,
które nabyły z mocy prawa, zgodnie z ustawą z dnia 25 marca 1994 r. zmieniającą
ustawę o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. Nr
51, poz. 201), z dniem ich wpisu do rejestru przedsiębiorstw państwowych prawo
użytkowania wieczystego gruntów oraz własność położonych na nich budynków, innych
urządzeń i lokali będących w zarządzie rejonów dróg publicznych, okręgowych
zakładów transportu i maszyn drogowych, rejonów budowy dróg i mostów, rejonów budowy
dróg, rejonów budowy mostów, kopalni odkrywkowych surowców drogowych, rejonów
eksploatacji kruszywa lub dyrekcji okręgowych dróg publicznych.
2. Nabycie własności budynków, innych urządzeń i lokali przez przedsiębiorstwa
państwowe, o których mowa w ust. 1, następuje odpłatnie, jeżeli obiekty te nie były
wybudowane lub nabyte ze środków własnych poprzedników prawnych tych przedsiębiorstw.
Art.202.1. Państwowe instytucje kultury, które na podstawie ustawy z
dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej
(Dz. U. Nr 114, poz. 493, z 1994 r. Nr 121, poz. 591, z 1996 r. Nr 90, poz. 407 oraz z
1997 r. Nr 5, poz. 24 i Nr 106, poz. 680) uzyskały osobowość prawną, nabywają z mocy
prawa, z dniem ich wpisu do rejestru instytucji kultury, użytkowanie wieczyste gruntów,
którymi zarządzały w dniu 5 grudnia 1990 r., oraz własność położonych na nich
budynków, innych urządzeń i lokali, jeżeli w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy
nadal zarządzają tymi gruntami. Nie może to naruszać praw osób trzecich. Do nabycia
stosuje się odpowiednio przepisy art. 200.
2. Nabycie własności budynków, innych urządzeń i lokali przez instytucje kultury, o
których mowa w ust. 1, następuje nieodpłatnie.
3. Przepisy ust. 1 i ust. 2 stosuje się odpowiednio do komunalnych instytucji kultury,
które uzyskały osobowość prawną w trybie art. 41 ustawy wymienionej w ust. 1.
Art.203.1. Zobowiązania osób prawnych z tytułu odpłatności za
budynki, inne urządzenia i lokale, o których mowa w art. 200 ust. 1 oraz art. 201 ust.
2, nie wykonane w całości lub w części przed dniem wejścia w życie niniejszej
ustawy, podlegają zabezpieczeniu hipotecznemu zgodnie z jej przepisami.
2. Zobowiązania spółek z wyłącznym udziałem Skarbu Państwa, powstałych z
przekształcenia przedsiębiorstw państwowych, z tytułu, o którym mowa w ust. 1,
wygasają.
3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do zobowiązań spółek, którym na podstawie ustawy
o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych oddano do odpłatnego
korzystania mienie zlikwidowanego przedsiębiorstwa.
Art.204.1. Spółdzielni, związkowi spółdzielczemu oraz innym osobom
prawnym, które w dniu 5 grudnia 1990 r. były użytkownikami gruntów, stanowiących
własność Skarbu Państwa lub gminy, przysługuje roszczenie o ustanowienie użytkowania
wieczystego gruntu oraz o przeniesienie własności znajdujących się na nim budynków,
innych urządzeń i lokali.
2. Zawarcie umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste następuje bez przetargu.
3. Przeniesienie własności budynków, innych urządzeń i lokali następuje odpłatnie,
chyba że obiekty te zostały wybudowane lub nabyte ze środków własnych spółdzielni,
związków spółdzielczych oraz innych osób prawnych.
4. Opłatę z tytułu użytkowania wieczystego gruntu oraz cenę budynków, innych
urządzeń i lokali ustala się według przepisów rozdziału 8 działu II, z
wyłączeniem przepisu o obowiązku wniesienia pierwszej opłaty. Na poczet ceny zalicza
się zwaloryzowane opłaty poniesione z tytułu użytkowania budynków, innych urządzeń
i lokali.
5. Roszczenia, o których mowa w ust. 1, wygasły, jeżeli wnioski w tej sprawie nie
zostały złożone do dnia 31 grudnia 1996 r.
6. W przypadku sprzedaży prawa użytkowania wieczystego przed upływem 10 lat od jego
ustanowienia, spółdzielnia, związek spółdzielczy oraz inne osoby prawne są
obowiązane uiścić pierwszą opłatę w wysokości określonej w dniu sprzedaży,
według przepisów rozdziału 8 działu II. Nie uiszcza się pierwszej opłaty w razie:
1) nieodpłatnego przekazania prawa użytkowania wieczystego na rzecz gminy lub Skarbu
Państwa,
2) nieodpłatnego przekazania prawa użytkowania wieczystego na rzecz innej spółdzielni
na podstawie ustawy z dnia 20 stycznia 1990 r. o zmianach w organizacji i działalności
spółdzielczości (Dz. U. Nr 6, poz. 36, Nr 11, poz. 74, Nr 29, poz. 175 i Nr 34, poz.
198, z 1991 r. Nr 83, poz. 373, z 1992 r. Nr 18, poz. 74 i Nr 80, poz. 406, z 1993 r. Nr
40, poz. 182 oraz z 1994 r. Nr 68, poz. 294 i Nr 90, poz. 419).
Art.205.1. Roszczenia spółdzielni, związków spółdzielczych oraz
innych osób prawnych o ustanowienie użytkowania wieczystego, powstałe przed dniem
wejścia w życie niniejszej ustawy, podlegają z tym dniem jej przepisom.
2. Przepisy art. 204 stosuje się odpowiednio do następców prawnych spółdzielni,
związków spółdzielczych oraz innych osób prawnych, które istniały w dniu 24 grudnia
1992 r. i istnieją w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy.
Art.206. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowe zasady i tryb stwierdzania dotychczasowego prawa zarządu państwowych i
komunalnych osób prawnych do nieruchomości, a także prawa użytkowania nieruchomości
przez spółdzielnie, związki spółdzielcze oraz inne osoby prawne, uznawania środków,
o których mowa w art. 200 ust. 1, art. 201 ust. 2 i art. 204 ust. 3, za środki własne,
określania wartości nieruchomości oraz wysokości kwot należnych za nabycie
własności budynków, innych urządzeń i lokali, zabezpieczenia wierzytelności z tego
tytułu, a także rodzaje dokumentów stanowiących niezbędne dowody w tych sprawach.
Art.207.1. Osoby, które były posiadaczami nieruchomości stanowiących
własność Skarbu Państwa lub własność gminy w dniu 5 grudnia 1990 r. i pozostawały
nimi nadal w dniu 1 stycznia 1998 r., mogą żądać oddania nieruchomości w drodze umowy
w użytkowanie wieczyste wraz z przeniesieniem własności budynków, jeżeli zabudowały
te nieruchomości na podstawie pozwolenia na budowę z lokalizacją stałą. Nabycie
własności budynków wybudowanych ze środków własnych posiadaczy następuje
nieodpłatnie.
1a. Jeżeli nieruchomość została zabudowana na podstawie pozwolenia na budowę z
lokalizacją czasową, zawarcie umowy, o której mowa w ust. 1, jest uzależnione od
zgodności tej lokalizacji z ustaleniami planu miejscowego obowiązującego w dniu
zgłoszenia żądania.
2. Posiadacze, o których mowa w ust. 1, mogą być zwolnieni z pierwszej opłaty z
tytułu użytkowania wieczystego, jeżeli złożą wnioski o oddanie im nieruchomości w
użytkowanie wieczyste przed upływem roku od dnia wejścia w życie ustawy.
Art.208.1. Osobom fizycznym oraz prawnym, które do dnia 5 grudnia 1990
r. uzyskały ostateczne decyzje lokalizacyjne lub pozwolenia na budowę na nieruchomości
stanowiące własność Skarbu Państwa lub własność gminy, oddaje się te
nieruchomości w użytkowanie wieczyste w trybie bezprzetargowym, jeżeli wnioski o
oddanie tych nieruchomości zostały złożone przed dniem utraty ważności tych decyzji,
jednak nie później niż do dnia 31 grudnia 2000 r.
2. Spółdzielniom, ich związkom oraz Krajowej Radzie Spółdzielczej i innym osobom
prawnym, które na gruntach stanowiących własność Skarbu Państwa lub własność
gminy do dnia 5 grudnia 1990 r. wybudowały same lub wybudowali ich poprzednicy prawni z
własnych środków, za zezwoleniem właściwego organu nadzoru budowlanego budynki,
przysługuje roszczenie o ustanowienie użytkowania wieczystego gruntów oraz o
nieodpłatne przeniesienie własności znajdujących się na nich budynków. Roszczenie
przysługuje tym osobom w stosunku do gruntów będących w dniu zgłoszenia roszczenia w
ich posiadaniu w rozumieniu art. 207 i obejmuje grunty niezbędne do prawidłowego
korzystania z budynku.
3. W sprawach, o których mowa w ust. 2, zawarcie umowy o oddanie gruntu w użytkowanie
wieczyste oraz o przeniesienie własności budynków następuje bez przetargu oraz bez
obowiązku wniesienia pierwszej opłaty.
4. Roszczenia, o których mowa w ust. 2, wygasły, jeżeli wnioski w tej sprawie nie
zostały złożone do dnia 31 grudnia 1996 r.
Art.209. Osoby, które uzyskały prawo zabudowy nieruchomości
ustanowione przed dniem wejścia w życie dekretu z dnia 26 października 1945 r. o prawie
zabudowy (Dz. U. Nr 50, poz. 280), mogą żądać przekształcenia tego prawa w
użytkowanie wieczyste. Przekształcenie następuje w drodze decyzji właściwego organu,
w której określa się także warunki użytkowania wieczystego, z zachowaniem zasad
określonych w art. 62. Decyzja stanowi podstawę do dokonania wpisu w księdze
wieczystej.
Art.209a.1. Jeżeli przy wyodrębnianiu własności lokali w budynku
wydzielono dla tego budynku działkę gruntu nie spełniającą wymogów działki
budowlanej, właścicielom lokali przysługuje w stosunku do Skarbu Państwa lub jednostki
samorządu terytorialnego roszczenie o zawarcie umowy przeniesienia własności lub
oddania w użytkowanie wieczyste przyległej nieruchomości gruntowej lub jej części,
która wraz z dotychczas wydzieloną działką gruntu będzie spełniać wymogi działki
budowlanej, pod warunkiem że roszczenie to zostało zgłoszone łącznie przez
właścicieli wszystkich lokali; w razie braku zgody stosuje się przepisy art. 199
Kodeksu cywilnego.
2. Przeniesienie własności nieruchomości, o którym mowa w ust. 1, może nastąpić po
rozpatrzeniu przez właściwe organy wniosków poprzednich właścicieli lub ich
spadkobierców o przywrócenie własności tej nieruchomości.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, Skarbowi Państwa lub jednostce samorządu
terytorialnego przysługuje w stosunku do właścicieli lokali roszczenie o zawarcie umowy
przeniesienia na ich rzecz własności lub oddania im w użytkowanie wieczyste przyległej
nieruchomości gruntowej lub jej części.
4. Roszczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, jeżeli:
1) toczy się postępowanie dotyczące prawidłowości nabycia nieruchomości przez Skarb
Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego,
2) przyległa nieruchomość gruntowa, stanowiąca własność Skarbu Państwa lub
jednostki samorządu terytorialnego, została oddana w użytkowanie wieczyste innej osobie
lub w trwały zarząd jednostce organizacyjnej na cele obronności i bezpieczeństwa
państwa, lub graniczy z tymi nieruchomościami,
3) wskutek realizacji roszczenia przyległa nieruchomość gruntowa przestałaby
spełniać wymogi działki budowlanej.
Art.210.1. Grunty stanowiące własność Skarbu Państwa lub własność
gminy, będące w dniu 5 grudnia 1990 r. w użytkowaniu osób prawnych lub jednostek
organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej oraz znajdujące się na tych
gruntach budynki, inne urządzenia i lokale pozostają nadal w użytkowaniu tych osób i
jednostek. Do użytkowania tego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące trwałego
zarządu.
2. W razie sprzedaży dotychczasowemu użytkownikowi budynków, innych urządzeń i
lokali, o których mowa w ust. 1, na poczet ceny nabycia własności zalicza się opłaty
poniesione z tytułu użytkowania.
Art.211.1. Osoba, która na podstawie pozwolenia na budowę wybudowała
przed dniem 5 grudnia 1990 r. ze środków własnych garaż na gruncie stanowiącym
własność Skarbu Państwa lub własność gminy, a także jej następca prawny, mogą
żądać nabycia tego garażu na własność oraz oddania w użytkowanie wieczyste gruntu
niezbędnego do korzystania z tego garażu, jeżeli jest jego najemcą. Nabycie garażu na
własność następuje nieodpłatnie.
2. Nabycie garażu na własność, wybudowanego przed dniem 5 grudnia 1990 r. na podstawie
pozwolenia na budowę z lokalizacją czasową, jest uzależnione od zgodności tej
lokalizacji z ustaleniami planu miejscowego obowiązującego w dniu zgłoszenia żądania.
3. Uprawnienie, o którym mowa w ust. 1, wygasa, jeżeli żądanie nabycia garażu na
własność oraz oddania użytkowania wieczystego gruntu niezbędnego do korzystania z
tego garażu nie zostanie złożone właściwemu organowi do dnia 31 grudnia 2000 r.
Art.212.1. Na pokrycie opłat za użytkowanie wieczyste lub ceny
sprzedaży działki budowlanej oraz ceny sprzedaży położonych na niej budynków lub
lokali stanowiących własność Skarbu Państwa osobom, które w związku z wojną
rozpoczętą w 1939 r. pozostawiły nieruchomości na terenach nie wchodzących w skład
obecnego obszaru państwa, a które na mocy umów międzynarodowych zawartych przez
państwo miały otrzymać ekwiwalent za mienie pozostawione za granicą, zalicza się
wartość pozostawionych nieruchomości.
2. Jeżeli wartość pozostawionych nieruchomości przewyższa wartość nieruchomości, o
których mowa w ust. 1, nabytych jako ekwiwalent, różnica może być zaliczona na
pokrycie opłat za użytkowanie wieczyste lub ceny sprzedaży działki zabudowanej
budynkiem, przeznaczonym na prowadzenie działalności handlowej lub usługowej, na
pracownię do prowadzenia działalności twórczej, domem letniskowym, garażem albo
działki przeznaczonej pod tego rodzaju zabudowę.
3. W razie zaliczenia wartości nieruchomości, o których mowa w ust. 1, nie stosuje się
przepisów art. 62 i 109.
4. Zaliczenie wartości nieruchomości, o których mowa w ust. 1, następuje na rzecz
właściciela tych nieruchomości lub wskazanej przez niego jednej osoby uprawnionej do
dziedziczenia ustawowego.
5. W razie śmierci właściciela nieruchomości pozostawionych za granicą, uprawnienia
wynikające z ust. 1 przysługują łącznie wszystkim jego spadkobiercom lub jednemu z
nich, wskazanemu przez osoby uprawnione.
6. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób zaliczania na pokrycie
opłat za użytkowanie wieczyste lub ceny sprzedaży działki budowlanej i ceny sprzedaży
położonych na niej budynków lub lokali, stanowiących własność Skarbu Państwa,
wartości nieruchomości pozostawionych na terenach nie wchodzących w skład obszaru
państwa oraz sposób ustalania wartości tych nieruchomości.
Art.213. Przepisów art. 204-212 nie stosuje się do nieruchomości
wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, chyba że przepisy
dotyczące gospodarowania tym Zasobem stanowią inaczej.
Art.214.1. Poprzednim właścicielom, których prawa do odszkodowania za
przejęte przez państwo grunty, budynki i inne części składowe nieruchomości,
przewidziane w art. 7 ust. 4 i 5 i art. 8 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o
własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279 i z
1985 r. Nr 22, poz. 99), wygasły na podstawie przepisów ustawy wymienionej w art. 241
pkt 1, jeżeli zgłosili oni lub ich następcy prawni w terminie do dnia 31 grudnia 1988
r. wnioski o oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste, może zostać zwrócona jedna
nieruchomość.
2. Zwrot nieruchomości, o którym mowa w ust. 1, przysługuje poprzednim właścicielom
działek zabudowanych domami jednorodzinnymi, małymi domami mieszkalnymi i domami, w
których liczba izb nie przekracza 20, oraz domami, w których przed dniem 21 listopada
1945 r. została wyodrębniona własność poszczególnych lokali, a także domami, które
stanowiły przed tym dniem własność spółdzielni mieszkaniowych.
3. O przyznaniu prawa użytkowania wieczystego gruntów i o zwrocie budynków orzeka
właściwy organ.
4. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do obiektów sakralnych, klasztorów, domów
zakonnych i innych obiektów kościelnych, użytkowanych w całości przez byłych
właścicieli lub ich następców prawnych. Jeżeli obiekty te są użytkowane tylko w
części, przepis ust. 2 stosuje się wyłącznie w granicach faktycznego władania.
5. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do gruntów oddanych w użytkowanie wieczyste osobom
innym niż byli właściciele oraz do gruntów oddanych w użytkowanie.
Art.215.1. Przepisy ustawy dotyczące odszkodowań za wywłaszczone
nieruchomości stosuje się odpowiednio do odszkodowania za gospodarstwo rolne na
gruntach, które na podstawie dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i
użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy przeszły na własność państwa,
jeżeli ich poprzedni właściciele lub następcy prawni tych właścicieli, prowadzący
gospodarstwo, zostali pozbawieni faktycznego władania wspomnianym gospodarstwem po dniu 5
kwietnia 1958 r.
2. Przepisy ustawy dotyczące odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości stosuje się
odpowiednio do domu jednorodzinnego, jeżeli przeszedł on na własność państwa po dniu
5 kwietnia 1958 r., oraz do działki, która przed dniem wejścia w życie dekretu
wymienionego w ust. 1 mogła być przeznaczona pod budownictwo jednorodzinne, jeżeli
poprzedni właściciel bądź jego następcy prawni zostali pozbawieni faktycznej
możliwości władania nią po dniu 5 kwietnia 1958 r. W ramach przyznanego odszkodowania
poprzedni właściciel bądź jego następcy prawni mogą otrzymać w użytkowanie
wieczyste działkę pod budowę domu jednorodzinnego.
Art.216. Przepisy rozdziału 6 działu III niniejszej ustawy stosuje się
odpowiednio do nieruchomości przejętych lub nabytych na rzecz Skarbu Państwa na
podstawie art. 6 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania
nieruchomości (Dz. U. z 1974 r. Nr 10, poz. 64 i z 1982 r. Nr 11, poz. 79), ustawy z dnia
22 maja 1958 r. o terenach dla budownictwa domów jednorodzinnych w miastach i osiedlach
(Dz. U. Nr 31, poz. 138, z 1961 r. Nr 7, poz. 47 i Nr 32, poz. 159 oraz z 1972 r. Nr 27,
poz. 192), ustawy z dnia 31 stycznia 1961 r. o terenach budowlanych na obszarach wsi (Dz.
U. z 1969 r. Nr 27, poz. 216, z 1972 r. Nr 49, poz. 312 i z 1985 r. Nr 22, poz. 99), art.
22 ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach (Dz. U. z
1969 r. Nr 22, poz. 159, z 1972 r. Nr 27, poz. 193 oraz z 1974 r. Nr 14, poz. 84), ustawy
z dnia 6 lipca 1972 r. o terenach budownictwa jednorodzinnego i zagrodowego oraz o
podziale nieruchomości w miastach i osiedlach (Dz. U. Nr 27, poz. 192, z 1973 r. Nr 48,
poz. 282 i z 1985 r. Nr 22, poz. 99) oraz do nieruchomości wywłaszczonych na rzecz
państwowych i spółdzielczych przedsiębiorstw gospodarki rolnej, jak również do
gruntów wywłaszczonych na podstawie odrębnych przepisów w związku z potrzebami
Tatrzańskiego Parku Narodowego.
Art.216a. Przepisu art. 34 ust. 1 pkt 2 nie stosuje się do
nieruchomości, o których mowa w:
1) art. 2 ust. 1 lit. b) dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6
września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz. U. z 1945 r. Nr 3, poz. 13, z 1946
r. Nr 49, poz. 279, z 1957 r. Nr 39, poz. 172 oraz z 1968 r. Nr 3, poz. 6),
2) ustawie z dnia 6 maja 1945 r. o wyłączeniu ze społeczeństwa polskiego wrogich
elementów (Dz. U. Nr 17, poz. 96, Nr 34, poz. 203 i Nr 55, poz. 307 oraz z 1946 r. Nr 11,
poz. 73),
3) art. 38 w związku z art. 2 ustawy z dnia 6 maja 1945 r. o majątkach opuszczonych i
porzuconych (Dz. U. Nr 17, poz. 97, Nr 24, poz. 144 i Nr 30, poz. 179),
4) art. 2 ustawy z dnia 3 stycznia 1946 r. o przejęciu na własność Państwa
podstawowych gałęzi gospodarki narodowej (Dz. U. Nr 3, poz. 17, Nr 71, poz. 389 i Nr 72,
poz. 394, z 1947 r. Nr 2, poz. 7, z 1956 r. Nr 58, poz. 270, z 1958 r. Nr 45, poz. 224
oraz z 1969 r. Nr 13, poz. 95),
5) art. 2 dekretu z dnia 8 marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich (Dz. U.
Nr 13, poz. 87, Nr 49, poz. 279, Nr 71, poz. 389 i Nr 72, poz. 395, z 1947 r. Nr 19, poz.
77 i Nr 66, poz. 402, z 1948 r. Nr 57, poz. 454 oraz z 1969 r. Nr 13, poz. 95),
6) art. 1 dekretu z dnia 5 września 1947 r. o przejściu na własność Państwa mienia
pozostałego po osobach przesiedlonych do ZSRR (Dz. U. Nr 59, poz. 318, z 1949 r. Nr 53,
poz. 404 i z 1969 r. Nr 13, poz. 95),
7) art. 38 ust. 3 ustawy z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i
osiedlach (Dz. U. z 1969 r. Nr 22, poz. 159, z 1972 r. Nr 27, poz. 193 oraz z 1974 r. Nr
14, poz. 84).
Art.217.1. Osobom, które w wyniku utraty własności nieruchomości
otrzymały tytułem odszkodowania lub rekompensaty inne nieruchomości w użytkowanie
wieczyste, oraz spadkobiercom tych osób przysługuje roszczenie o nieodpłatne
przeniesienie na ich rzecz własności nieruchomości przyznanych z tytułu odszkodowania
lub rekompensaty.
2. Osoby, które zostały pozbawione własności nieruchomości w wyniku wywłaszczenia
dokonanego przed dniem 5 grudnia 1990 r., w razie zwrotu tych nieruchomości, zwracają
odszkodowanie zwaloryzowane, w wysokości nie większej niż 50% aktualnej wartości tych
nieruchomości.
Art.218.1. Osobie, która dokonała - za zgodą właściciela -
przebudowy lub rozbudowy budynku stanowiącego własność Skarbu Państwa lub własność
jednostki samorządu terytorialnego, w wyniku czego nastąpiło wyodrębnienie lokalu, w
razie nabycia tego lokalu na poczet ceny nabycia zalicza się nakłady poniesione na jego
przebudowę lub rozbudowę. Przy ustalaniu wysokości poniesionych nakładów bierze się
za podstawę faktycznie wykonane roboty oraz wartość tych robót w dniu ustalenia ceny.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli umowa najmu lub dzierżawy lokalu stanowi
inaczej.
Art.219.1. Zaległe w dniu wejścia w życie ustawy zobowiązania osób
prawnych lub fizycznych z tytułu opłat za użytkowanie wieczyste nieruchomości
gruntowych lub należności z tytułu nabycia własności budynków, innych urządzeń i
lokali mogą być rozłożone na nie oprocentowane raty roczne płatne przez okres do 10
lat, a odsetki od tych należności mogą być umorzone. Rozłożenia na raty oraz
umorzenia odsetek dokonuje, w drodze decyzji, wojewoda, jeżeli nieruchomość stanowi
własność Skarbu Państwa, lub zarząd jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli
nieruchomość stanowi własność jednostki samorządu terytorialnego, o ile jest to
uzasadnione sytuacją finansową tych osób prawnych lub fizycznych.
2. Zaległe w dniu wejścia w życie ustawy zobowiązania jednostek organizacyjnych z
tytułu opłat za zarząd nieruchomości oraz odsetki od tych należności umarza się,
jeżeli jest to uzasadnione sytuacją finansową tych jednostek. Przepis ust. 1 dotyczący
właściwości organów stosuje się odpowiednio.
Art.220.1. Jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy nie były ustalone
terminy zagospodarowania nieruchomości gruntowej stanowiącej przedmiot użytkowania
wieczystego, właściwy organ może, w ciągu roku od dnia wejścia w życie ustawy,
ustalić te terminy w drodze decyzji.
2. Terminy zagospodarowania nieruchomości gruntowej ustalone na podstawie ust. 1 nie
mogą być krótsze niż 12 miesięcy w odniesieniu do rozpoczęcia zabudowy i 36
miesięcy w odniesieniu do zakończenia zabudowy.
Art.221.1. Przepisy art. 72 ust. 3 stosuje się odpowiednio do
nieruchomości gruntowych oddanych w użytkowanie wieczyste przed dniem 1 stycznia 1998
r., z wyjątkiem nieruchomości, dla których stawki procentowe opłat rocznych zostały
ustalone w wysokości powyżej 3%. Zmiany wysokości stawek procentowych opłat rocznych
dokonują właściwe organy stosując tryb postępowania określony w art. 78-81.
2. Jeżeli przy oddaniu nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste nie została
określona wysokość stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania
wieczystego, właściwy organ określi wysokość tej stawki, z wyłączeniem przypadków,
o których mowa w art. 212 i art. 217 ust. 1, stosując tryb postępowania określony w
art. 78-81.
3. Jeżeli przy oddaniu nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste nie został
określony cel, na który nieruchomość była oddana, stawkę procentową opłaty rocznej
przyjmuje się stosownie do celu wynikającego ze sposobu korzystania z nieruchomości.
Art.222.1. Przepisy art. 83 stosuje się odpowiednio do nieruchomości
oddanych w zarząd przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Zmiany wysokości
stawek procentowych opłat rocznych dokonają, w drodze decyzji, właściwe organy.
2. Wniesione do dnia wejścia w życie ustawy pierwsze opłaty z tytułu zarządu
nieruchomością nie podlegają zwrotowi.
Art.223.1. Starostowie, wykonujący zadania z zakresu administracji
rządowej, przekażą protokolarnie ministrowi właściwemu do spraw administracji
publicznej wykaz nieruchomości będących w zarządzie jednostek, o których mowa w art.
60 ust. 1, wraz z niezbędną dokumentacją.
2. Starostowie, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, oddadzą w trwały
zarząd Generalnej Dyrekcji Dróg Publicznych nieruchomości stanowiące własność
Skarbu Państwa, zajęte pod drogi krajowe.
Art.224. Do czasu przekształcenia ewidencji gruntów i budynków w
kataster nieruchomości przez użyte w niniejszej ustawie pojęcie "kataster
nieruchomości" rozumie się tę ewidencję.
Art.225. W okresie do dnia 31 grudnia 2005 r. funkcję wartości
katastralnej dla gruntów rolnych i leśnych pełni liczba hektarów przeliczeniowych,
ustalana zgodnie z przepisami o podatku rolnym oraz z przepisami o lasach.
Art.226. Wartości katastralne, przy przeprowadzanej po raz pierwszy
powszechnej taksacji nieruchomości, ustala się na dzień 31 grudnia roku
poprzedzającego rok, w którym na mocy odrębnych przepisów zostanie wprowadzony podatek
od nieruchomości naliczany od jej wartości.
Art.227. Do czasu ogłoszenia przez Prezesa Głównego Urzędu
Statystycznego wskaźników zmian cen nieruchomości waloryzacji dokonuje się przy
zastosowaniu wskaźników cen towarów i usług konsumpcyjnych ogłaszanych przez Prezesa
Głównego Urzędu Statystycznego, w drodze obwieszczeń, w Dzienniku Urzędowym
Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
Art.228. W zasobie nieruchomości Skarbu Państwa nie ewidencjonuje się
nieruchomości, które na podstawie ustawy wymienionej w art. 24 ust. 1 stały się, z
mocy prawa, z dniem 27 maja 1990 r. własnością gmin, lecz co do których nie zostały
wydane ostateczne decyzje potwierdzające nabycie własności.
Art.229. Roszczenie, o którym mowa w art. 136 ust. 3, nie przysługuje,
jeżeli przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy nieruchomość została sprzedana
albo ustanowiono na niej prawo użytkowania wieczystego na rzecz osoby trzeciej i prawo to
zostało ujawnione w księdze wieczystej.
Art.230.1. Osoby, które w dniu wejścia w życie ustawy były wpisane na
listy wojewódzkie biegłych z zakresu szacowania nieruchomości, mają prawo szacowania
nieruchomości przez 9 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
2. Osoby ustanowione i wpisane przed dniem wejścia w życie ustawy na listę biegłych
sądowych z zakresu szacowania nieruchomości mogą prowadzić działalność bez
uprawnień zawodowych, o których mowa w art. 174 ust. 1, przez 3 lata od dnia wejścia w
życie ustawy. Przepis stosuje się odpowiednio do osób powoływanych przez sąd lub
organ prowadzący postępowanie przygotowawcze w sprawach karnych w charakterze biegłego
sądowego spoza listy biegłych sądowych.
3. Osoby z wykształceniem wyższym, legitymujące się świadectwem ukończenia, przed
dniem wejścia w życie ustawy, kursu specjalistycznego z zakresu szacowania
nieruchomości, mogą ubiegać się, z zastrzeżeniem ust. 4, o nadanie uprawnień
zawodowych w zakresie szacowania nieruchomości, pod warunkiem ukończenia
uzupełniającego kursu kwalifikacyjnego, którego program został uzgodniony z Prezesem
Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, oraz wykonania co najmniej 15 operatów
szacunkowych, a także przejścia, z wynikiem pozytywnym, postępowania kwalifikacyjnego,
o którym mowa w art. 191.
4. Osoby z wykształceniem średnim legitymujące się świadectwem, o którym mowa w ust.
3, mogą ubiegać się o nadanie uprawnień zawodowych w zakresie szacowania
nieruchomości w ciągu 3 lat od dnia wejścia w życie ustawy, pod warunkiem ukończenia
uzupełniającego kursu kwalifikacyjnego, którego program został uzgodniony z Prezesem
Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, wykonania co najmniej 15 operatów szacunkowych
oraz przejścia z wynikiem pozytywnym postępowania kwalifikacyjnego, o którym mowa w
art. 191.
Art.231.1. Uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości,
nadane po dniu 29 listopada 1991 r. na podstawie ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo
geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. Nr 30, poz. 163 i Nr 43, poz. 241, z 1990 r. Nr 34,
poz. 198, z 1991 r. Nr 103, poz. 446, z 1996 r. Nr 106, poz. 496 i Nr 156, poz. 775, z
1997 r. Nr 54, poz. 349, Nr 115, poz. 741 i Nr 121, poz. 770, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i
Nr 162, poz. 1126 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136), uznaje się za uprawnienia zawodowe, o
których mowa w art. 174 i art. 191.
2. Osoby, które uzyskały uprawnienia wymienione w ust. 1 przed dniem 29 listopada 1991
r., zachowują prawo do szacowania nieruchomości w zakresie określonym w świadectwach
nadania.
Art.232.1. Osoby, które przed dniem wejścia w życie ustawy wykonywały
działalność w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami przez okres:
1) do 2 lat - mogą ubiegać się o zaliczenie tego okresu do praktyki zawodowej,
2) dłuższy niż 2 lata - mogą być zwolnione z obowiązku ukończenia kursu
kwalifikacyjnego i odbycia praktyki zawodowej,
3) dłuższy niż 5 lat - mogą być zwolnione z obowiązku ukończenia kursu
kwalifikacyjnego, odbycia praktyki zawodowej oraz złożenia egzaminu.
2. Zwolnień, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, dokonuje Państwowa Komisja
Kwalifikacyjna na wniosek osoby ubiegającej się o nadanie licencji zawodowej, złożony
przed upływem 3 lat od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.
3. Osoby, o których mowa w art. 179 ust. 2 oraz w art. 184 ust. 2, prowadzące bez
posiadania licencji zawodowej działalność zawodową w zakresie pośrednictwa w obrocie
nieruchomościami lub zarządzania nieruchomościami mogą prowadzić tę działalność
bez licencji do dnia 31 grudnia 2001 r.
4. Członkowie powoływanej po raz pierwszy po wejściu w życie ustawy Państwowej
Komisji Kwalifikacyjnej otrzymują uprawnienia i licencje zawodowe na podstawie dokonanej
przez Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast oceny ich dorobku zawodowego w
dziedzinie gospodarki nieruchomościami.
Art.233. Sprawy wszczęte, lecz nie zakończone decyzją ostateczną
przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, prowadzi się na podstawie jej
przepisów.
Rozdział 2 -
Zmiany w przepisach obowiązujących
Art. 234 - 239....
(pominięty)
Rozdział 3
- Przepisy końcowe
Art.240.1. Jeżeli obowiązujące przepisy powołują się na ustawy
uchylone przepisem art. 241 albo odsyłają ogólnie do przepisów o gospodarce gruntami i
wywłaszczaniu nieruchomości, stosuje się w tym zakresie odpowiednio przepisy niniejszej
ustawy.
2. Ilekroć w przepisach odrębnych ustaw jest mowa o czynnościach wykonywanych przez
biegłych lub inne osoby posiadające uprawnienia do szacowania nieruchomości, należy
przez to rozumieć, że czynności te mogą wykonywać wyłącznie rzeczoznawcy
majątkowi, o których mowa w niniejszej ustawie.
Art.241. Tracą moc:
1) ustawa z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości
(Dz. U. z 1991 r. Nr 30, poz. 127, Nr 103, poz. 446 i Nr 107, poz. 464, z 1993 r. Nr 47,
poz. 212 i Nr 131, poz. 629, z 1994 r. Nr 27, poz. 96, Nr 31, poz. 118, Nr 84, poz. 384,
Nr 85, poz. 388, Nr 89, poz. 415 i Nr 123, poz. 601, z 1995 r. Nr 99, poz. 486, z 1996 r.
Nr 5, poz. 33, Nr 90, poz. 405, Nr 106, poz. 496 i Nr 156, poz. 775 oraz z 1997 r. Nr 5,
poz. 24, Nr 9, poz. 44, Nr 54, poz. 348 i Nr 68, poz. 435),
2) ustawa z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i
wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 83, poz. 373, z 1992
r. Nr 91, poz. 455, z 1994 r. Nr 51, poz. 201, Nr 80, poz. 369, Nr 84, poz. 384 i Nr 123,
poz. 601, z 1996 r. Nr 5, poz. 33 oraz z 1997 r. Nr 106, poz. 675).
Art.242. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1998 r.
|
